ชื่อแร่ มาจากชื่อ โทพาเซียน (Topazion) ซึ่งเป็นเกาะอยู่ในทะเลแดงคุณสมบัติทางฟิสิกส์ รูปผลึกระบบออร์โธรอมบิก มีลักษณะเป็นมวลเมล็ดมีเนื้อสมานแน่น ผลึกมีทั้งขนาดเล็กและใหญ่ แข็ง 8 ค่าความถ่วงจำเพาะ 3.4-3.6 ความวาวคล้ายแก้ว ไม่มีสี สีเหลือง ชมพู เหลืองแบบเหล้าไวน์ สีน้ำเงิน และสีเขียว แสดงคุณสมบัติโปร่งใสถึงโปร่งแสง
คุณสมบัติทางเคมี สูตรเคมี Al2 (SiO4) (F, OH)2 ไม่ละลายในกรด
ลักษณะเด่น และวิธีตรวจ ดูรูปผลึก ซึ่งมีลักษณะพิเศษเฉพาะ รอยแยกแนวเรียบ ความแข็ง และค่าความถ่วงจำเพาะสูง
การกำเนิด พบว่าเกิดจากไอที่นำธาตุฟลูออรีน (fluorine) ออกมาจากขั้น (stage) สุดท้ายของการเย็นตัวลงของหินอัคนี อาจพบในช่องว่าง (cavity) ของหินอัคนี พวกไรโอไลท์ และแกรนิต นอกจากนี้ยังพบในสายแร่ (pegmatite dike) ที่มีแร่ดีบุกปนอยู่ด้วย เกิดร่วมกับแร่ทัวมาลีน ดีบุก อะปาไทท์ ฟลูออไรท์ เบอริล ควอตซ์ ไมกา และเฟลด์สปาร์ และบางครั้งก็พบตามลำธารเป็นกรวด
แหล่ง
ในประเทศไทย พบทั่วๆ ไป ในแหล่งดีบุก ที่เกิดจากสายเปกมาไทท์ สีขาวใส เคยพบจากเหมืองดีบุกที่ อ.ถลาง จ.ภูเก็ต พบบ่อยๆ ในหินไกรเซ่น ที่หาดส้มแป้น อ.เมือง จ.ระนอง นอกจากนี้ยังมีรายงานว่าได้พบที่ ต.คลองจัง และร่อนพิบูลย์ ใน จ.นครศรีธรรมราช แต่มีสีอ่อน
ต่างประเทศ แหล่งสำคัญอยู่ที่รัสเซีย แถบเทือกเขาอูราล ในบราซิล ญี่ปุ่น ศรีลังกา เม็กซิโก และสหรัฐอเมริกา
ประโยชน์ เป็นแร่รัตนชาติโทแพสสีชมพูเป็นพลอยที่หุงจากแร่สีเหลืองแก่ พลอยโทแพสสีดอกจำปานั้นิยมมาก เราเรียกบุษราคัม และเคยเข้าใจว่าพลอยสีเหลืองที่จันทบุรีเป็นแร่โทแพสนี้ แต่ต่อมาตรวจพบว่าเป็น yellow sapphire ก็ยังเรียกบุษราคัย และพลอยโทแพสจากต่างประเทศ ซึ่งส่วนมากมาจากลังกานั้นก็เป็นที่ทราบดีแล้วว่าเป็นบุษราคัมนอก เม็ดโตราคาไม่แพง ซึ่งต่างกับบุษราคัยไทยมาก เพราะบุษราคัมของไทยเดี๋ยวนี้เม็ดโตๆ น้ำดีๆ สีสวยๆ หาได้ยาก และราคาแพงข้อมูล: http://www.patchra.net
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น